بررسی اجمالی قاعده لاحرج

زهره حسن پور

چکیده

   حرج درسه معنای :ضیق، معصیت وحرام استعمال شده است وبنا بر نظر مرحوم جواهر ملاک تشخیص درحرج،عسر وحرجی است که شدید وعادتا غیر قابل تحمّل باشد. هدف اصلی از این پژوهش احیا ء روحیه ایمان ونداشتن اندوه در زمانی که قادر به امتثال تکلیف به علت حرج ومشقت نیست .باید دانست در قاعده لاحرج چه حجت هایی از آیات و روایات برآن اقامه شده است؟وسعت معنای آن تاکجاست وهمه مشقت ها را شامل می شود ؟…مطالب بررسی شده به صورت کتابخانه ای ـ توصیفی است. سعی شده تا حدامکان از منابع دست اول زیادی استفاده شودنظیر کتب فقهی (قواعد الفقهیه موسوی بجنوردی وقواعدالفقهیه موحدی لنکرانی) و کتب تفسیر و… به نظر می رسد که در قرآن وروایات به مسئله حرج ومشقت در دین پرداخته شده،به صورت یک قاعده مطرح شده است .که سختی بر امت را نمی خواهد.دراین تحقیق به صورت کلی قاده لاحرج را مورد بررسی قرارگرفته شده است که اول به معنای لغوی واصطلاحی آن وبعد به صورت اجمالی قاعده لاحرج مورد بررسی قرارگرقته است ودر نهایت بیان می کند منظور از حرج چیست ودلیل حجیت آن را مطرح می کند(طبق آیه 78سوره حج).درنهایت هم با توجه به فهم این قاعده نه تنها برای مسلمانان  بلکه بر همگان آشکار می شود که خداوند در دین اسلام سختی و مشقت قرار نداده است.

 واژگان کلیدی: قاعده، لاحرج، حرج ، عسر ، یسر