عنوان

رابطه هویت دینی با حب اهل بیت (علیهم السلام)

 نویسنده: اعظم اسداللهی

استاد راهنما: محمد فلاحی قمی

استاد مشاور: رضا محققیان

استاد داور: علی زینتی

تاریخ دفاع: 23/4/95

کلیدواژه: هویت، دین، هویت دینی، حب، اهل بیتb، قرآن، روایات

چکیده

یکی از مسائلی که برای هر انسانی مطرح می­شود مسأله شناخت هویت است. در دین اسلام به انسان و ویژگی­های او توجه فراوانی شده، و برای سعادت او برنامه معینی معرفی شده است. قرآن کریم برای عنوان انسان، معیارهایی قرار داده و مرز انسان و حیوان را مشخص نموده است. از این رو در این تحقیق سعی شده که هویت واقعی انسان و آنچه او را به این نام متخلق می­کند، مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین هویت دینی، به معنای هویتی است که در دین اسلام برای انسان در نظر گرفته شده است. آنچه از روایات برمی­آید این است که محبت اهل بیتb اساس اسلام است، از این رو دارای اهمیت فراوانی است. در روایتی از معصوم نقل شده که خداوند فرموده: هر کسی را که بخواهیم قفل بر قلبش نهیم محبت اهل بیتb را از او می­گیریم. در نتیجه با قفل شدن قلب، ایمان به آن راه نخواهد یافت. از طرفی یکی از معیارهایی که در اسلام برای نامیده شدن انسان به انسانیت معرفی شده، این است که قلب او سخت نباشد و ایمان در قلب او جای گیرد و به اصطلاح مؤمن باشد. از این کلام بر می­آید که رابطه مهمی بین هویت انسان و محبت اهل بیتb برقرار است. از این رو این پژوهش در صدد پاسخگویی به این پرسش بوده است که رابطه هویت دینی انسان با محبت اهل بیتb چیست؟از آنجا که محبت اهل بیت b به عنوان اساس اسلام خوانده شده، این پایان نامه در صدد کشف ارتباط هویت انسان و محبت اهل بیت b است.

نگارش این پایان‌نامه به‌ روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته و جمع‌آوری اطلاعات از طریق فیش­برداری از منابع مکتوب تفسیری - روایی و مراجعه به سایت­های نور مگز و جستجو در نرم‌افزارهای جامع التفاسیر و جامع الاحادیث انجام شده است.در این تحقیق ابتدا هویت انسان در دین اسلام مورد بررسی قرار گرفته، سپس مراحل شکل­گیری هویت انسان از منظر آیات و روایات، تحلیل گردیده، به بررسی جایگاه محبت اهل بیتb در سیر تکون هویت انسان پرداخته شده است. در پایان نیز حقیقت محبت اهل بیتb و نقش آن در تثبیت هویت انسان مورد بررسی قرار گرفته است.

آنچه از مجموعه این پژوهش حاصل شده این است که هویت انسان در آیات و روایات با عنوان مؤمن مطرح شده است. انسان پس از ورود به عالم هستی با شناسایی فطرت خویش و شکوفا نمودن آن و در مرحله بعد با شناخت خداوند و اطاعت از فرامین پیامبر اکرمi زمینه را برای استقرار ایمان در وجود خود و شکوفایی هویت نهفته خویش فراهم می­آورد. در این میان محبت اهل بیتb در مسیر شکل­گیری هویت ایمانی انسان در این دنیا به عنوان ابزاری حیاتی و عاملی مقوم نقش ایفا می­کند. اهل تسنن محبت را به تنهایی در تخلق به ایمان مؤثر می­دانند. در صورتی که شیعه محبت را به عنوان ابزار دستیابی به ایمان معرفی می­کند، و ایمان را منوط به ولایت اهل بیتb می­داند. از این رو هویت انسان شیعه بودن است.